ΞΕΒΟΛΕΜΑ...

Είδα χθες τη γερμανική ταινία του Ντένις Γκένσελ "ΤΟ ΚΥΜΑ". Ήταν τελικά όντως ενδιαφέρουσα, όπως ακούγεται.
Είχε να κάνει με την εφαρμογή ενός φασιστικού μοντέλου σε ένα σχολείο, εν είδει βιωματικής διδασκαλίας.
Ένας αντισυμβατικός καθηγητής πολιτικής ιστορίας για να δώσει στους μαθητές του να καταλάβουν τι θα πει απολυταρχία εφάρμοσε μεθοδεύσεις "αγελοποίησης". Δηλαδή επέβαλε πειθαρχία στους μαθητές του, τους συσπείρωσε σε ομάδα με δική της ταυτότητα στολή-έμβλημα-χαιρετισμό, ενότητα, συλλογικότητα, ομαδικό πνεύμα, συντροφικότητα, κοινό στόχο και καθήκοντα. Ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό πράγμα που δεν θα γινόταν αν ο ίδιος δεν ένέπνεε σαν ηγέτης. Από κει και πέρα η ομάδα αυτοτροφοδοτήθηκε και σε χρόνο μηδέν χάθηκε ο έλεγχος με τραγικές συνέπειες. Κινήθηκε σαν φασιστική οργάνωση εξοστρακίζοντας όποιον διαφωνούσε ή αρνούνταν να ευθυγραμμιστεί. Ομαδοσκέψη σε όλο το μεγαλείο. Και ο κεντρικός ήρωας απόλυτα πειστικός. Στο φινάλε της ταινίας τα μάτια του σε "στοιχειώνουν".
Φοβερή σκηνοθεσία, "στακάτη" σαν ντοκυμαντέρ, χωρίς όμως να εμβαθύνει σε χαρακτήρες, σχηματική, απλουστευμένη και με προβλέψιμη εξέλιξη. Σαν να σου μαθαίνει ξανά την αλφαβήτα, ένα μανιφέστο-απόδειξη ότι θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να ευδοκιμήσει ένα καθεστώς αντίστοιχο του Γ΄Ράιχ και ένας χαρισματικός ηγέτης να μετατρέψει τους ανθρώπους σε άβουλα πιόνια.
Βασίστηκε σε ένα πραγματικό πείραμα που έγινε σε σχολείο στην Καλιφόρνια το 1967 (αντίστοιχο του πειράματος Στάφορντ με φύλακες και φυλακισμένους), που έγινε για να αποδείξει πόσο εύκολο είναι να χειραγωγηθούμε μέσα από την ανάγκη μας να ανήκουμε κάπου και να πιστέψουμε σε κάτι.
Μου έκανε εντύπωση σήμερα που είδα τις κριτικές, οι περισσότεροι αναφέρονται στους ναζί και το βλέπουν μακροκοινωνικά. Δεν το συνδέουν με τη χειραγώγηση στην καθημερινότητα μας στη δουλειά στην πολιτική τα ΜΜΕ στις οικογένειες στα παιδιά μας. Σαν να μην μας αφορά, θεωρούμε ότι θα το πάθαιναν μόνο άνθρωποι χωρίς βούληση και κουλτούρα και φυσικά θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη πρακτική είναι απολύτως καταδικαστέα.
Ξεχνούμε ή δεν γνωρίζουμε ότι όλοι σχεδόν είμαστε χειραγωγήσιμοι, εκ κατασκευής.
Ξεχνούμε επίσης ότι τίποτα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Κάποιες φορές εν ονόματι των αποτελεσμάτων που είναι εκπληκτικά, οι στρατηγικές του κατάπτυστου φασισμού αποτελούν αναγκαιότητα. Το λεπτό σημείο είναι ο κώδικας ηθικής του ηγέτη και η μέθη της απόλυτης εξουσίας, αν υποθέσουμε ότι μπορεί να ελεγχθεί η κατάσταση.
Τέλος πάντων, και ο πιο ανυποψίαστος θεατής θα θορυβηθεί και θα μπει σε σκέψεις έστω και λιγάκι.
Από αυτό όμως μέχρι το να μπει στη διαδικασία να περάσει από κρισάρα κατά πόσο ο ίδιος μανιπουλάρει ή μανιπουλάρεται και μέσα από ποιούς μηχανισμούς εσωτερικούς και πρακτικούς, υπάρχει χάσμα δυσθεώρητο.
Το ξεβόλεμα είναι ζόρι... γενικώς...